CO TO JEST SZTUCZNA INSEMINACJA?
Inseminacja – sztuczne unasienianie to metoda kontrolowanego rozrodu, polegająca na wprowadzeniu do dróg rodnych samicy pobranej wcześniej od samca spermy w postaci dawki inseminacyjnej. W przypadku zwierząt jest to powszechnie stosowana metoda rozrodu, która ma zastosowanie u bydła, koni, owiec, kóz, świń, drobiu oraz pszczół. Uznana jest za metodę hodowlaną, przyczyniła się ona do udoskonalenia populacji zwierząt gospodarskich, w szczególności bydła.
Etapy procesu sztucznego unasieniania zwierząt hodowlanych:
- pobieranie nasienia
- badanie nasienia
- rozrzedzanie i konfekcjonowanie nasienia
- przechowywanie nasienia
- rozprowadzanie nasienia (dawek inseminacyjnych) do usługowych punktów inseminacyjnych lub gospodarstw
- unasienianie samic
Zalety sztucznego unasieniania:
- możliwość unasienienia nasieniem pobranym od samca znacznie większej liczby samic
- większa liczba uzyskiwanego potomstwa
- dokładniejsza ocena wartości hodowlanej ojców
- możliwość wykorzystania nasienia samca nawet po jego śmierci
- unikanie chorób związanych z naturalnym kryciem
- możliwość transportu nasienia na duże odległości
- możliwość indywidualnego doboru samców do kojarzeń w celu osiągnięcia założonych celów hodowlanych
- względy bezpieczeństwa – brak ryzyka związanego z utrzymywaniem samca
- możliwość użycia nasienia seksowanego
Źródło: B. Nowicki, E. Pawlina, W. Kruszyński, P. Łoś, Leksykon terminów z zakresu genetyki i hodowli zwierząt, Polskie Towarzystwo Zootechniczne, Warszawa, 1994
CO TO JEST WYCENA GENOMOWA BYDŁA?
Wycena (ocena) genomowa bydła jest nowoczesną metodą uzyskiwania oceny hodowlanej zwierząt obu płci w oparciu o badanie ich genomu, czyli zapisu DNA, bez konieczności oczekiwania na ich potomstwo. Dzięki osiągnięciom genomiki nie trzeba już prowadzić długiego, 7-letniego procesu oceny buhaja w oparciu o wydajności jego córek. Metody genomiki pozwalają określić przydatność zwierzęcia (samca bądź samicy) w dalszej hodowli nawet tuż po urodzeniu. To olbrzymia przewaga nad tradycyjną metodą, przewaga która powoduje rozpowszechnianie się badań genomowych w hodowlach bydła na całym świecie i sprawia, że od badań genomu nie ma odwrotu.
CZEMU ZDARZAJĄ SIĘ CIĘŻKIE PORODY U JAŁÓWEK INSEMINOWANYCH NASIENIEM BUHAJÓW, KTÓRE MAJĄ W KATALOGU OKREŚLONE „LEKKIE PORODY”?
Przyczyny mogą być następujące:
- jałówki przed wycieleniem są w kondycji opasowej
- u jałówek , które są w dobrej kondycji i cielą się po terminie porodu ( 8-14 dni), płód przyrasta dziennie powyżej kilograma. Cielę urodzone w terminie waży przeciętnie ok. 35 kg, natomiast cielę urodzone 14 dni po terminie może ważyć nawet powyżej 50 kg.
- brak wybiegów dla jałówek cielnych (obory uwiązowe), skutkuje niedorozwojem struktury mięśniowej.
JAKIE SĄ PRZYCZYNY JAŁOWOŚCI U KRÓW?
Najczęściej spotykane przyczyny to:
- nierozsądne żywienie
- choroby metaboliczne,
- warunki zootechniczne
- brak wybiegów i pastwiska,
- genetyka,
- nieumiejętność i/lub niedbalstwo pracowników podczas wykrywania rui,
- błędy popełniane przez inseminatora.
CZY TO PRAWDA, ŻE PO INSEMINACJI ZARODKI MOGĄ OBUMIERAĆ?
Tak. Około 30% zarodków obumiera w ciągu pierwszych 14 dni po zabiegu inseminacyjnym. Przy obecnie bardzo wysokich wydajnościach mlecznych, krowa broni się przed ciążą – płód to „pasożyt”. Ażeby podtrzymać gatunek wystarczy jedno cielę. A jak możemy to zmienić? Dostosowanym do potrzeb żywieniem (zbilansowany stosunek białka do węglowodanów oraz właściwy poziom witamin, mikro- i makroelementów), oraz właściwymi warunkami zootechnicznymi – wybiegi, pastwisko, długie stanowiska w oborach wiązanych itp.
DLACZEGO SPORADYCZNIE PO INSEMINACJI NASIENIEM SEKSOWANYM RODZĄ SIĘ BUHAJKI?
Prawdopodobieństwo urodzenia się jałówki wynosi ok. 95%. Jest odsetek bardzo wysoki, ale nie wyczerpuje błędu statystycznego. Oznacza to, że urodzenie buhajka, choć mało prawdopodobne, może się zdarzyć.
Jeśli masz pytanie dotyczące hodowli bydła, jeśli nurtuje Cię jakiś problem w Twoim stadzie, nie wahaj się zapytać o to naszych ekspertów hodowlanych – e-mail: pytaniedospecjalisty@shiuz.pl
